fbpx

De man die het vliegen verbeeldt

Wie Ridder Liévin van Outryve d’Ydewalle zegt, denkt aan beeldhouwwerk. Sculpturen in roestvrij staal: gepolijste paarden, sierlijke vrouwen in de wind, maar vooral vogels, soms ontvouwd als origami. En neen, niet toevallig vogels. Vliegen zit Liévin in het blauw bloed, lang als piloot, later in zijn kunst. Zijn beelden maken in elke mens die oeroude droom wakker. Om ooit te kunnen vliegen.

Ridder Liévin van Outryve d’Ydewalle met één van z'n werken
Ridder Liévin van Outryve d’Ydewalle met één van z’n werken

Vliegende start

Het begint, zoals altijd, bij die unieke jongensdroom. “Vogels die kriskras door de lucht klieven, dat heeft mij altijd gefascineerd”, vertelt Liévin. “Het gemak en de gratie waarmee zij dit doen, dat vogelvrije in hun
trek naar het zuiden … Ik ben geen ornitholoog, neen. Dan had ik mij beknot geweten in mijn nieuwsgierigheid naar hoe vogels de hemel veroveren. Net daarom moest ik zelf beleven hoe het voelt om als een vogel op te
stijgen, te vliegen, te ontdekken.” Op een vliegveldje in Knokke, nabij het Zwin, krijgt Liévin zijn luchtdoop. Het bonte pluimage aan vogels dat onder hem klapwiekend uit het natuurreservaat opstuift doet hem verlangen naar meer. Een hoger vliegbrevet vereist meer vlieguren, dus gaat hij langs de Belgische kust met luchtreclame vliegen. In een oude Tiger Moth, een dubbeldekker. De piloot trotseert er open en bloot weer en wind, in een toestel zonder boordradio of remmen. De onderdelen hangen aaneen met koord en ijzerdraad, het ding sputtert, de motor hoest, het landingsgestel achteraan is een veredelde kruk … “Brimbalant,” lacht hij, “een oude rammelkast. Om de propeller aan te slingeren moest men met een plank op een mysterieuze zwarte doos staan bonken.“

Ikaros beeldhouwwerk in Ikaros Business Park, in de buurt van de luchthaven Brussel-Nationaal
Ikaros beeldhouwwerk in Ikaros Business Park, in de buurt van de luchthaven Brussel-Nationaal

Over continenten heen, in vogelvlucht

Na zijn landbouwstudies start Liévin zijn militaire dienst op de pilotenschool van Goetsenhoven. Hij traint er in een SV4, een tweedekker, maar, zo stelt Liévin, “essentieel voor het beoefenen van het enige dat de
mens niet uit zichzelf kan: vliegen”. Na zijn opleiding op SV-4 en Harvard T6 vloog Liévin als jonge twintiger met een Gloster Meteor 7. Dit jachtvliegtuig was uitgerust met twee Rolls Royce Derwent motoren, die ongeveer 1800 liter kerosine per uur verbruikten. Het was een tweezitter zonder schietstoel. Pas vanaf de versie F8 werd een schietstoel ingebouwd. Er volgt een meer doorgedreven opleiding in Congo, op de basis van Kamina, in een T6 Harvard. “Win ik daar zelfs een trofee in een wedstrijd luchtacrobatie”, lacht hij trots, “Een piston, met mijn naam erin gegraveerd.” Terug in België vliegt Liévin eerst op Brustem in een Meteor 7 en 8. Dat laatste toestel heeft een schietstoel “zo krachtig dat wie hem ooit gebruikte zich dat levenslang herinnert”. Later vliegt Liévin in Kleine Brogel, op een F-84F Thunderstreak. Daarna ,op hetzelfde type, jarenlang in Florennes. Het is de start van zijn carrière als piloot van jachtbommenwerpers, over heel Europa, van Noorwegen tot Turkije.

Bush pilot

In 1966 ruilt Liévin de Belgische Defensie in voor de burgerluchtvaart, meer bepaald voor Air Congo. Hij vliegt er met lichtere types als de Baron B55 of D18, ook wel Petits Porteurs genaamd. “In feite was ik een bush pilot”, zegt Liévin, “Ik vloog van dorp tot dorp, van het ene avontuur naar het andere, ritueel bijna”. Van 1966 tot 1976 wordt Liévin boordcommandant op alsmaar grotere vliegtuigtypes, zoals de Douglas DC-3 en DC-4, de Fokker 27, de Caravelle, de DC-8 en Super DC-8 en uiteindelijk zelfs de Boeing 737. Niet de toestellen op zich maken indruk op hem, wel het avontuurlijke van de vluchten, “zoals die keer boven de woestijn, toen een motor van mijn DC-8 in brand vloog”. Wanneer in 1971 Congo de Republiek Zaïre wordt, verandert Air Congo mee haar naam in Air Zaïre. Meer dan eens fungeert Liévin er als piloot van President Mobutu! Vanuit de lucht ogen de Congolese landschappen adembenemend, elke vlucht kent een onvergetelijk verhaal. Maar de duizenden vlieguren wegen. En Liévin kampt met een existentiële vraag … Gaat hij voor een changement de décor? Of, zoals hijzelf filosofeert: “Donner une autre dimension aux années qui filent comme des comètes“ ? Liever één vogel in de hand … Door de jaren heen bouwt Liévin een hechte band op met de Manouches. Deze aan de Roma verwante rondzwervende oud ijzermarchands leren hem omgaan met diverse soorten metaal. Vooral roestvrij staal steelt Liévins liefde. Gaandeweg zet hij dat koude metaal kunstig naar zijn hand. “Het is een materie die weinig gebruikt wordt in figuratieve kunst,”, legt hij gepassioneerd uit, “maar in je hoofd modelleer je die naar om het even wat. Roestvrij staal is volgzaam, maar vraagt toch energie om te trotseren.”

In z'n jongere jaren

Het ruwe roestvrij staal wordt manueel gepolijst en gaat blinken als een spiegel. “Réfléchir”, verheldert Liévin, met een hint naar ‘weerkaatsen’ en ‘nadenken’. Vanaf 1982 stelt Liévin tentoon, ook in Frankrijk en Nederland, tot in Australië. Al heeft hij het niet zo voor commercie. “Ik wil kunstenaar zijn, in de luwte. Een verhaal vertellen, geïnspireerd door de link tussen geest en handen”. In zijn beeldend werk laat Liévin het figuratieve met het surrealisme clashen, over een tijdloze spanwijdte van de Griekse oudheid tot het futurisme. Zijn flamboyante sculpturen, en dan vooral zijn vogelfiguren, lijken zichzelf binnenstebuiten te vliegen. Zijn Ikaros, in het Ikaros Business Park te Zaventem, reflecteert zo zijn ganse levensverhaal. Al is de bescheiden Liévin van Outryve d’Ydewalle er de man niet naar om overmoedig te dicht bij de zon te gaan vliegen. “In mijn jonge jaren”, klinkt de nu krasse tachtiger minzaam, “deed de virtuositeit van vogels mij dromen om ooit, zoals hen, te kunnen vliegen. Door de jaren heen leerde ik om, als in een parallel universum, met mijn handen hun gelijke te worden. Een rechte lijn is een lijn waarvan de uiteinden zich ooit ontmoeten… De cirkel is rond.”