Plaats van afspraak: Wevelgem (EBKT). Langsheen de piste herkennen we een SV-4, een Pitts en een North American T-6 – stuk voor stuk prestatietoestellen met een geschiedenis. De naam van schoenenfabrikant Safety Jogger prijkt op elke romp. “Zonder dit partnerschap zou dit nooit gelukt zijn”, zo vult Stijn De Jaeghere (1981) aan. Een ongelooflijk verhaal over vriendschap en vertrouwen in het airshowcircuit.
Vanochtend was Stijn al vroeg uit de veren. Hij runt een succesvol thuisverplegingsbedrijf maar staat erop zelf patiënten te verzorgen. Een selfmade businessman, zeker, die de uren buiten de job investeert in luchtvaartplezier. Maar is dit wel voldoende om met dergelijke vloot te vliegen, om te kiezen uit drie toestellen waarvan haast élke piloot droomt? “Ab-so-luut niet”, geeft Stijn grif toe. Er ging een lange weg aan vooraf. “Kort nadat ik in 2006 mijn PPL behaalde reikte ik naar acro. Het was de legendarische Dirk Desplenter die me de eerste kneepjes bijbracht.” Intussen leverde Stijn een strijd tegen overgewicht. Drastische ingrepen, maar vooral volharding en discipline brachten hem in de cockpit van een eigen toestel, en wat voor één: een Pitts Special (OO-SMD) – de kleine, krachtige tweedekker waarmee hij zijn drang naar bochten en stunts kon botvieren. Zijn vlieggeluk was echter van korte duur. Nog geen drie jaar na de aankoop van zijn vliegtuig werd hij genoodzaakt om zijn geliefde Pitts te verkopen. Het was de start van enkele letterlijk en figuurlijk zware jaren.
Maar zoals tegen de weegschaal vocht, kroop hij uit het diepe dal en slaagde hij erin om een nog performantere Pitts Special (N44QQ) naar België te halen. Waarom zelf kopen? “Wie voor acro wil gaan, kan niet anders. Dergelijke toestellen vind je niet op de huurmarkt, en wie er een bezit, geeft die niet graag uit handen.” Stijn legde de lat erg hoog: hij moest en zou tot in de categorie van de unlimited aerobatics klimmen. Zijn Pitts ging terug van de hand, ditmaal voor het absolute summum voor de acrovlieger: de Extra 330C (OO-SDJ), slechts zeven en een halve meter breed, maar met een motor die 315pk uitspuwt. 10 G min of plus, voor de Extra is dit geen probleem. Maar van de piloot vergt dit het uiterste. “Vooral veel trainen. Héél veel trainen. En in België lukt dat niet. Ik had het beste vliegtuig en de beste instructeurs, maar moest voor elke sessie naar Frankrijk of Groot-Brittannië.”
En dan valt Corona nog eens de wereld binnen. Voor thuisverplegers breekt een uiterst moeilijke tijd aan – niet financieel, maar emotioneel en praktisch. “Mijn gezin breidde uit en het thuisverplegingsbedrijf schoot omhoog als een raket. Geen moment dacht ik eraan om mijn overbevraagd personeel in de steek te laten, en ook ik trok in steriel pak, met mondmasker en alles wat erbij hoorde naar de mensen thuis. Van aerobatics kwam nog maar weinig in huis.”
Maar elke crisis biedt kansen, en wat voor een! De CEO van het Belgisch bedrijf Safety Jogger lijkt gecharmeerd door Stijns verhaal. De voorbije decennia timmerde deze schoenenfabrikant gestaag aan een speler op wereldformaat, met vestigingen in de V.S. en China. De CEO is een fervent luchtvaartfanaat en er ontstaat een intense vriendschapsband tussen de man achter het stuur van de multinational en de vliegende en stuntende thuisverpleger. “Wat kunnen we nog bereiken, vroegen we ons allebei tijdens brainstormsessies af. Waarschijnlijk heb ik in die unlimited-discipline het beste van mezelf kunnen geven.” De Extra wordt in de etalage gezet en vindt snel een koper.
Dit betekent niet dat de ambities lager gesteld worden. “Ik heb nog een voorliefde voor oldtimertoestellen. Een Spitfire of een Mustang zijn te hoog gegrepen – voorlopig toch (knipoog). Ook zo’n raspaardjes eisen alle aandacht op – niet enkel financieel (de maintenancekost is gigantisch) maar ook qua tijdsbesteding.”
“Maar er is een ander type dat potentieel biedt en uitdaging vergt: de North American T-6 Texan (in de volksmond ook bekend als de Harvard). Ik zocht en vond er een exemplaar. Een telefoontje uit de UK blies me van m’n stoel. De verkoper was de eigenaar van een AT-6D die in 2011, na een meticuleuze restauratie, de Reserve Grand Champion WWII award in de wacht had gesleept op de hoogmis van elke warbird-liefhebber: de Airventure Oshkosh Convention. Met andere woorden: dit was één van de mooiste T-6 ter wereld in het airshowcircuit. Dit werd grondig doorgesproken met Safety Jogger, want dergelijke machine kan ik niet alleen aan. Lang hebben we niet getwijfeld. De beschildering als toestel van de 353 Fighter Group uit Suffolk (1944) bleef behouden, naar de naam Safety Jogger kwam erbij, en de registratie OO-JOY.”
Voor een piloot is de stap van Extra of Pitts naar Texan wel erg groot. “De twee eerste zijn overpowered, maar de T-6 is underpowered. De bijnaam van het type is niet voor niks de pilot maker. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was dit de machine die een piloot kraakte, of maakte. Vergis je niet: ze vergt alles van je, als piloot. Wie deze beheerst, kan een Spitfire of Mustang aan. Meteen had ik m’n uitdaging gevonden: er alles uit halen wat erin zit. Dankzij m’n ervaring kan ik er een mooie aerobaticdisplay mee vliegen. Ik ben er verliefd op.”
Mijn voorliefde voor oude toestellen werd nog maar eens versterkt door de aankoop van een SV-4. Hiermee vlieg ik samen met mijn schoonvader Marc Verougstraete. We maken er zalige wandelingetjes mee maar vliegen geen aerobatics.
Ondanks de al mooie vliegcombinaties bleef Stijn die negatieve G’s missen. “Onlangs kocht ik opnieuw een Pitts Special (OO-JKV), hiermee plan ik vanaf volgend seizoen terug full dynamic demonstraties te vliegen. De Safety Jogger vloot telt momenteel drie toestellen. “Je moet toch jaarlijks op elk type 30 à 50 uur klokken,” weet Stijn. 150 uur in je vliegboek neerschrijven is niet niks. En inmiddels zwengelt het airshowcircuit aan, en de Safety Joggers zijn er graag geziene gasten. Op Sanicole 2021 gaf Stijn een prachtige demo met de T-6, en de SV-4 was er als static aanwezig. Ze alle drie samen zien is uitzonderlijk. En ze allemaal in de lucht zien tijdens één event vrijwel onmogelijk: “Je moet er echt de mindset voor hebben. Je stapt niet zomaar de T-6 uit en de Pitts in. Elke vlucht, en vooral voor een airshow, vereisen uren werk: telkens een briefing, toestel klaarzetten, bij de T-6 een uitgebreide checklist aflopen, mentale voorbereiding, en dan de display. Dat haal je nooit met twee toestellen op één namiddag.”
Of de airshows de kosten dekken? “Nooit, in de verste verte niet. Dat is een grotesk misverstand bij het publiek. Een meeting als La Ferté Alais, waar een indrukwekkende formatie warbirds het klank- en lichtspel Tora Tora naspeelt (met ontploffingen en veel rook, n.v.d.r.), betaalt de fuel voor de showvlucht. De brandkosten erheen en terug, voorbij Parijs, betaal je zelf en dan is er nog de tijd die je erdoor verliest, reken gerust vier dagen. Dat zijn dagen dat ik geen patiënten kan verzorgen. Andere shows delen iets meer in de kosten, maar nooit voldoende om de brandstof, verzekering en onderhoud te financieren die het hele jaar door loopt. Je kan het enkel waarmaken dankzij sponsorship, waarbij je promotie mag voeren voor een product – in ons geval schoenen. We wensen niets liever om met organisatoren van vliegmeetings en fly-ins rond de tafel te zitten om samen een win-win te creëren. Ze krijgen immers één of meerdere van onze prachtige vliegtuigen te zien.