Enkele Nederlandse F-35’s waren reeds eerder in Friesland voor ‘goodwill flights’, maar 31 oktober 2019 gaat de geschiedenisboeken in als de dag waarop de eerste Nederlandse F-35 lightning II geland is op de Vliegbasis Leeuwarden. Het toestel is een stealth fighter, door zijn vorm en speciale coating is het vliegtuig nagenoeg onzichtbaar voor vijandelijke radar. Dat zal het overigens – als het ooit zover zou komen – ook zijn voor de radar van menig vijandig toestel. De F-35 kan een aanval uitvoeren als ‘BVR’ (beyond visual range), wat wil zeggen dat het toestel een vijand kan herkennen en uitschakelen terwijl de tegenstander de F-35 niet eens binnen zichtbereik heeft.
Zo’n 2200 genodigden waren op de basis aanwezig om de aankomst van de F-35 bij te wonen. Wellicht ook nog eens enkele duizenden mensen daarbuiten om de ‘Joint Strike Fighter’ als eerste te spotten. Het toestel werd feestelijk onthaald door de muziekkapel van de Koninklijke Luchtmacht. Rond drie uur in de namiddag was hij er, de eerste F-35, dit keer om in Nederland te blijven! De kist werd over gevlogen vanuit Italië door Luitenant-Kolonel Ian Knight die vanaf 2003 bij de ontwikkeling van de F-35 betrokken was. Voorafgaand aan de landing was er een prachtige fly-by met de voorgangers van de F-35: de Spitfire, de Hawker Hunter en uiteraard de F-16. Daarnaast waren er in het tijdspad vooraf de Lockheed Starfighter en de Gloster Meteor in dienst. Het orkest speelde ‘The eye of the tiger’.
Nee, niet een collega van ‘James Bond’ 007. Echter nummer 009 doet vermoeden dat er ook al de nummers 001 tot en met 008 zijn. En dat klopt! Die staan nog in de Verenigde Staten en worden momenteel gebruikt voor opleiding en om verdere tests uit te voeren. De F-35 is een zeer geavanceerd toestel met een hoogontwikkeld sensorenpakket. In de wandelgangen werd hij al gekscherend betiteld als ‘De Vliegende Laptop’. Hij is in weinig te vergelijken met de inmiddels 40 jaar operationele F-16’s. Nederland schaft 46 toestellen aan in totaal.
De F-35 werd zoals elk nieuw toestel onthaald met waterbogen, gespoten door de crash-tenders van de basis. Eén van de wagens spoot – per abuis – schuim in plaats van water. Niet bedoeld, maar wel hierdoor een extra bijzonder onthaal wat de piloot ook bijzonder verraste. Ian verklaarde later op de televisie dat hij op dat moment even het zicht kwijt was. Dankzij een zeer geavanceerde helm had de piloot sowieso nog alles rondom hem kunnen zien, als hij dat gewild had. Waar ruitenwissers ontbreken, moest gewoon water het schuim afspoelen. Wel zal de 009 nog aan een inspectie onderworpen worden om de invloed van de ‘schuim douche’ te analyseren.
Nadat het toestel tot stilstand kwam, mochten de bezoekers van dichtbij foto’s maken. Aanvankelijk was er door de omwonenden wel enig verzet voor de komst van de toestellen naar de provincie Friesland. Er werd gevreesd voor geluidsoverlast. Ze werden allemaal uitgenodigd naar de basis en uiteindelijk was er best wel Friese trots te merken onder hen. De basis zorgt voor veel werkgelegenheid in de omgeving, wat niet onbelangrijk is. Dit werd nog eens duidelijk benadrukt tijdens de speech van Staatssecretaris van Defensie Barbara Visser. Ook burgemeester Buma van Leeuwarden onderstreepte het belang van de vliegbasis voor de tewerkstelling in de toekomst. Luitenant generaal Dennis Luyt, commandant der luchtstrijdkrachten bedankte alle betrokkenen die er al zo lang mee bezig zijn en noemde de ontwikkeling van het 5e generatie toestel ‘een vlucht door de tijd’.
De F-009 zal niet meteen operationeel zijn. Eerst staan er nog allerhande evaluaties gepland en ook de deelname aan de ‘Frysian Flag’ oefening in 2020 staat alvast op de agenda. Dat ook België voor de F-35 heeft gekozen stemt Ank Bijleveld, Minister van Defensie in Nederland, alvast tevreden. De samenwerking tussen beide landen zal zorgen voor een sterk stuk defensie, waardoor onze veiligheid en vrijheid, zowel boven als in beide landen gewaarborgd kan worden.
