De legendarische F-16’s hebben inmiddels gedurende 40 jaar alles bewezen inzake luchtsuperioriteit. Als opvolger werd gekozen voor het Amerikaanse F-35 toestel, een staaltje toptechnologie, toekomstgericht en bijgevolg, waardige opvolger. De beslissing is al met al vlot verlopen. Op enkele religieuze debatten in het parlement na, waren uiteindelijk technologie en toekomstgerichtheid duidelijk aan de orde.
Deze gang van zaken is ook geen toeval. In de eerste plaats verscheen het lastenkohier op de website van Defensie, geen geschikte lectuur voor op zondagmorgen bij de warme broodjes en de koffie. Maar kwestie transparantie toch een primeur voor een project van die omvang en technische complexiteit.
Daarnaast nam het BSDI (Belgian Security & Defense Industry) het initiatief om de drie andere beroepsfederaties (FLAG, BAG en EWA) uit te nodigen in de Aeronautical Working Group om de verschillende aanbieders vooraf voldoende kansen te geven hun voorstellen toe te lichten in alle transparantie. Buiten de desbetreffende industrie, kon vrijwel iedereen die het wou komen meeluisteren. Een vernieuwig die de dossierkennis technisch en functioneel transparant maakte voor alle spelers.
Vaak kwam de vraag waarom Europa in hemelsnaam niet in staat is een moderne jager te ontwikkelen. Laten wij duidelijk zijn, onze ingenieurs en onze industrie zijn minstens gelijkwaardig met collega’s van andere landen. Alleen, het ontwikkelen van dit soort toestellen vraagt grosso modo 20 jaar met de verplichting om aan de eindstreep in alle opzichten de beste te zijn. En daarnaast moet men vooraf zeker zijn van een voldoende afzetmarkt alvorens de nodige miljarden te investeren. Zo niet verliezen de aandeelhouders hopen geld en dan stopt het verhaal.
Kan men zich niet verzoenen met de imperatieven van een strakke competitieve en hoogtechnologische markt, dan spelen anderen korter op de bal. Zo gaat dat nu eenmaal.
Het Eurofighter project was destijds een goede poging. Helaas doken er al snel meningsverschillen op tussen de Fransen en de Britten, zodat uiteindelijk Frankrijk het schip verliet. Dat gaf aanleiding tot de ontwikkeling van het Franse Rafale toestel van Dassault.
Voor alle duidelijkheid, Dassault heeft niet deelgenomen aan de competitie voor de vervanging van de F-16. Intussen beslisten de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Emmanuel Macron om samen een nieuw Europees gevechtsvliegtuig te bouwen. Van haar kant pakte de Britse Theresa May ook uit met een nieuw gevechtsvliegtuig, de Tempest, een project waaraan de Britse bedrijven BAE Systems en Rolls-Royce, het Italiaanse Leonardo en de Europese raketfabrikant MBDA zullen deelnemen.
Zoals het er nu naar uitziet, zullen in de toekomst dus drie Europese gevechtsvliegtuigen met elkaar in strijd gaan: het Zweedse SAAB, het Duits – Franse initiatief en het Brits-Italiaanse project. Inzake Europese standaardisatie… proficiat en “bonne chance” voor een coherente Europese defensie. Afspraak dus rond 2050.
Reportage uit: RateOne editie 07
