Het coronavirus werkt letterlijk en figuurlijk verstikkend. Het doet elke sector naar adem happen en heeft de hele wereld in zijn greep. Toen het vliegverkeer in Europa tot stilstand kwam, kermde de luchtvaartsector en vroegen verschillende vliegtuigmaatschappijen prompt miljoenen euro’s staatssteun aan. Als de sector geen extra zuurstof krijgt, zulllen faillissementen onverbiddelijk zijn.
Het stilvallen van het luchtverkeer treft niet alleen de vliegtuigmaatschappijen, maar ook andere bedrijven die hieraan gelinkt zijn. Net omdat overheidssteun voor de luchtvaartsector om de coronacrisis te overleven niet beperkt mag blijven tot de luchtvaartmaatschappijen, richtten drie grondafhandelaars – Swissport, dnata en WFS, op 26 maart samen een open brief aan de verschillende Belgische regeringen. Ze vormen een cruciaal onderdeel van de Belgische luchtvaartindustrie en stellen in hun sector om en bij de 4.000 mensen te werk.
Crisissen kenden we ook in 1991 (Golfoorlog) en in 2001 (9-11), al kon de sector zich uiteindelijk telkens langzaamaan herstellen. Dat de gevolgen van COVID-19 lange tijd voelbaar zullen blijven in de luchtvaartsector hoeft geen betoog. De omvang van de schade zal deze keer ongetwijfeld nog veel groter zijn. Sterker nog, de gevolgen van het virus zullen het luchtvaartlandschap hertekenen.
Wie denkt aan het individu?
Grote spelers roepen het hardst en zullen ongetwijfeld gehoor krijgen, ook al zullen de maatregelen niet hun hele business kunnen redden. Maar stond u ook al stil bij de talrijke persoonlijke drama’s die momenteel veroorzaakt worden? Jongeren die aan hun pilotenopleiding bezig zijn of zij die pas afgestudeerd zijn en op zoek zijn naar hun eerste job? Afgestudeerden zullen grote hinder ondervinden om hun carrière te kunnen opstarten, als ze dat ooit nog zullen kunnen? Het kan jaren duren tot de sector opnieuw het aantal jobs zal kunnen aanbieden, zoals dat was voor de uitbraak van de epidemie. En ook toen was het al niet evident om aan een job als piloot te bemachtigen.
Ondernemers van wie de omzet en dus ook het inkomen wegvalt door de verplichte sluiting, kunnen op overheidssteun rekenen. En maar goed ook! Werknemers die door de maatregelen technisch werkloos worden, komen ook in een sociaal vangnet terecht. Allemaal tijdelijke oplossingen, maar beter dat dan niks. Maar wie stond al stil bij de gevolgen voor jonge piloten? Wat met de hernieuwing van hun vergunningen? Hoe moeten ze hun opleiding afbetalen als ze geen werk hebben en luchtvaartmaatschappijen geen vacatures meer openstellen?
Piloten uiten hun bezorgdheid, maar roepen ze luid genoeg?
We lezen de bezorgdheid ook op de blog van een jonge Vlaamse piloot Thomas Vandenberghe uit Menen:
“Last week I received emails concerning ongoing applications being postponed to an unknown date or fully cancelled. This was really frustrating and not nice to read.
I had some applications postponed already due to restructuring, being put on standby lists…and now this Corona situation.
This makes me worry a bit as it is unknown how the aviation world will come out of this crisis. At this moment it is even impossible to maintain my ratings, some of them are expiring soon and building up some more hours due to the fact that Belgian Airspace is closed for training and VFR flights…”
DGLV treft maatregelen
Het Directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV) kondigde vrijwel onmiddellijk aan dat theorielessen en trainingsvluchten voorlopig geschrapt worden. Dat is te begrijpen, gezien de ‘social distancing’ die momenteel wordt opgelegd. Voor wat de bestaande vergunningen en ratings betreft, werden voorlopig ook uitzonderingsmaatregelen getroffen. De vergunningen en bevoegdverklaring (ratings) worden verlengd met een eerste periode van 4 maanden, net zoals de medische keuring voor beroepspiloten (class 1). Dit laat de piloten toe om tijdig, na de crisis, hun vergunningen en bevoegdverklaring te verlengen. Ondertussen blijven deze geldig en lijkt dit voorlopig de pleister op de wonde te zijn. Maar zal de kwetsuur ooit nog volledig genezen?
Laten de banken jonge piloten stikken?
Pilotenstudies kosten geld, veel geld. Sommige kandidaten kunnen rekenen op de steun van hun ouders. Anderen zijn genoodzaakt om een beroep te doen op de banken. Persoonlijke leningen van meer dan 100.000 euro zijn niet uitzonderlijk. Jarenlang betalen ze het krediet af met een deel van het loon dat ze – hopelijk als piloot – uiteindelijk verdienen. Om u een idee te geven: de eerste tien jaar een maandelijkse terugbetaling van om en bij de duizend euro is bij vele jonge mensen een realiteit. Staan die kredietverstrekkers erbij stil dat die job er niet onmiddellijk zal komen? Zal de job er ooit nog komen? Moet er vanuit de overheid geen regeling komen met de banken om deze jonge mensen te helpen? Zullen hun aflossingen ook voor bepaalde termijn opgeschort worden? We stuurden de vraag naar enkele banken die kredieten verstrekken, maar het blijft helaas verdacht stil.
