Jachtpiloot worden? Sommigen blijven liever vol bewondering kijken naar deze machtige toestellen, veilig met beide voetjes op de grond. Dat wil niet zeggen dat je nooit een straaljager kunt besturen. Neem nu bijvoorbeeld hobbyist Jan Becaus (49) uit het Oost-Vlaamse Bellem. Hij bouwde zijn eigen Hawker Hunter, voor hem nog steeds een van de mooiste naoorlogse jets.
Jan moet ongeveer 12 jaar geweest zijn toen hij al gefascineerd was door modelbouw. In zijn geboortedorp Zomergem was hij vaste klant bij de lokale modelbouwclub ‘Blue Birds’. Hij ging er kijken naar de met methanol aangedreven vliegtuigjes vervaardigd uit balsa en triplexhout. Zelf zo’n vliegtuigje bezitten, daar droomde de jongeman van. Op zijn zestiende kocht hij een tweedehands toestelletje met zijn zelfverdiende centen. Hij werd meteen lid van de club en is dat tot op vandaag nog steeds.
Zes jaar geleden groeide Jans interesse voor turbine aangedreven modellen. Hiermee vliegen in Zomergem mag niet, dus trok hij naar de modelbouwclub in het Franse Maubeuge. Voor de bouw van zijn vliegtuig startte hij zijn zoektocht op het internet. Hij kwam bij Mick Reeves in Groot-Brittannië uit, die de ruwe romp voor het toestel zou vervaardigen uit kunststof.
Acht maanden verstreken tot de bestelling bij Jan arriveerde en hij echt aan zijn bouwproject kon beginnen. Hij had veel info en documentatie verzameld over de Hawker Hunter model F6, het toestel dat hij wou bouwen. Hij ging zelfs nog een stap verder. Het zou het toestel 7JB van de Belgische luchtmacht worden. Nabij Chièvres wist Jan nog zo’n toestel staan. Hij reed ernaartoe om details van het toestel vast te leggen op foto.
Via een paar Britse enthousiastelingen kreeg hij zelfs de plannen voor de bouw van de originele vleugels. De ribben en spanten vervaardigen was een monnikenwerk, maar maandenlang zette Jan door tot zijn Hawker de waarheidsgetrouwe vorm begon aan te nemen. Ook de visuele sporen die op de echte jagers nablijven door de jarenlange dienst, bootste hij zorgvuldig na. De elektronische onderdelen en de miniturbine had hij ondertussen ook aangeschaft. Want high-end elektronica heeft ook zijn weg gevonden naar de modelbouwwereld. Zo bouwde Jan een gyro in voor de stabiliteit, gps-ontvanger, digitale servo’s… Zelfs het elektrisch intrekbaar landingsgestel met pneumatische remmen werd na veel vallen en opstaan in de vleugels gemonteerd. De totale kostprijs van de Hawker moet volgens Jan rond de 5000 euro liggen, wat naar hedendaagse normen vrij laag is voor een jet. Voor een kant-en-klaar toestel is 15.000 euro al lang geen uitzondering meer. Als je zelf een toestel bouwt kan je de kostprijs sterk drukken, zolang je de werkuren niet meetelt. Ruimte voor bouwfouten heb je niet. Het streefgewicht voor het toestel was 10 kilo. Met zo’n gevaarte voorzien van 3 liter kerosine en een gloeiendhete turbine met een stuwkracht van 9,5 kilo, kan je je geen crash permitteren.
Na 2 jaar bouwen is de Hawker klaar voor de eerste vlucht. In Maubeuge is er een tarmacpiste van +/- 125 meter lang. Dat is niet overdreven veel voor de Hawker die beschikt over vleugels met een groot draagoppervlak die de opstijg- en landingssnelheid moeten beperken. Jan overloopt zorgvuldig zijn checklist: Alles nog eens gecontroleerd. Zwaartepunt oké? Batterijen opgeladen? Getankt? Vliegtijd ingesteld? De spanning stijgt en de belangstelling van het toestel dat voor het eerst de lucht ingaat is groot. “Collega-piloten willen graag een handje helpen, allemaal goed bedoeld, maar op zo’n momenten word je het liefst met rust gelaten,” dixit Jan.
Eerst nog paar taxi-rondjes om de laatste checks uit te voeren, dan naar het begin van de piste en de remmen nog even testen. Nu flaps down en langzaam vol gas. De Hawker rolt steeds sneller over de tarmac, nu een heel klein beetje hoogteroer en hij is los.
“Een magische moment”, getuigt Jan. Na enkele trimcorrecties krijgt hij zijn zenuwen stilaan onder controle en geniet hij van het mooie jachtvliegtuig dat zich schitterend in de bochten legt. Na een 5-tal minuten is het tijd om te landen, risico’s om zonder brandstof te vallen kan je zeker niet nemen. Na een stalltest vermindert Jan het gas en maakt hij zich klaar voor de landing. De Hawker laat zich ook op lage snelheid perfect sturen. Nu flaps uit en aanvliegen op de piste, wellicht het moeilijkste aan jetvliegen. Het doseren van de turbine en het constant in de gaten houden van je snelheid zijn niet evident. Eenmaal boven de piste zet Jan het gas dicht en rond hij het toestel langzaam af. Door de stick naar voor te duwen worden de remmen geactiveerd. Ongeveer halverwege de piste komt het toestel tot stilstand. De man wordt overweldigd door een tweede intens moment van voldoening, iets wat hij op vandaag nog steeds met geen woorden kan beschrijven. Inmiddels heeft Jan meer dan 35 vluchten kt met zijn Hawker. Als grafisch vormgever in hoofdberoep, combineert hij tijdens zijn hobby zijn creatieve geest met zijn interesse in techniek. Het resultaat uiteindelijk zien vliegen voedt zijn vliegmicrobe.
Meer weten? Jan beschreef het hele bouwproces uitvoerig op:
www.modelbouwforum.nl
bij de rubriek ‘turbine aangedreven’.
